بيمه گزار يا بيمه گذار

در قراردادهاي بيمه اي، بيمه گزار (underwriter ،policyholder (شخصي است كه قرارداد بيمه را منعقد وپرداخت حق بيمه را تعهد ميكند به عبارت ديگر، شخصي است كه تقاضاي بيمه يا پيشنهاد بيمه را امضا وتسليم بيمه گر، نماينده يا كارگزار بيمه نموده و پرداخت حق بيمه مربوطه را به عهده ميگيرد.

در بيمه هاي اموال و مسووليت، بيمه گزار مشخص بوده و در بيمه هاي اشخاص (بيمه عمر، حوادث و درمان )، بيمه گزار و بيمه شده ميتواند يكي بوده يا متفاوت باشد و در بيمه هاي دريايي ميتوان نام بيمه گزار برده نشود. از منظر علم حقوق، هرشخصي نمي تواند به معاملات بيمه اي اقدام كند و ضمن داشتن اهليت قانوني، اين شخص بايد مالك مالي باشد اعم از عين يا منفعت و يا حق استفاده از مالي را داشته باشد و در اثر ورود خسارت و زيان دچار ضرر مالي شود.

به عبارتي ديگر، بيمه گزار بايد به بقاي آنچه كه بيمه ميكند نفع بيمه اي داشته باشد. تاثير اين اصل از اصول بيمه در قراردادهاي بيمه اي، علاقهمندي و رغبت بيمه گزار به عدم تحقق خطر ومواظبت از مورد بيمه است. در قانون بيمه، اين موضوع به اين شكل آمده است كه بيمه گزار بايد اصيل باشد يا به يكي از عناوين قانوني، نمايندگي صاحب مال يا شخص ذينفع را داشته يا مسووليت حفظ آن را از طرف صاحب مال داشته باشد.

اصطلاح بيمه گزار در قانون 36 ماده اي بيمه، مصوب 1316 مجلس، به تعداد 21بار به طور مكرر آورده شده و حاكي از اهميت اين شخص در قراردادهاي بيمه مي باشد. بنابراين در نگارش قراردادها، فرمها و نامه ها و ساير اسناد چاپي لازم است به درستي نوشته شود لفظ گزاردن به معني بجا آوردن، عمل كردن و شرح دادن است از قبيل سپاسگزار، كارگزار، خدمتگزار و... اما لفظ گذاشتن به معني قراردادن چيزي درجايي است. در زبان پهلوي ساساني هم، براي اين دو كلمه، دو معني جداگانه وجود داشته و بيمه گزار شخصي است كه عملي را انجام مي دهد.كه آن عقد قرارداد بيمه با بيمه گر است. بنابراين، در نگارش، اين اصطلاح بايستي با حرف «ز» نوشته شود و بيمهگزار بيمه را در جايي نميگذارد كه با حرف «ذ» نوشته . شود بايستي دانست كه وظيفه بيمهگزار تنها امضاي قرارداد بيمه و پرداخت حق بيمه نيست، بلكه وظايف و تعهدات بيمه گزار تا پايان قرارداد بيمه اي به شرح ذيل همواره وجود داشته و دارد:

الف – اعلام دقيق كيفيت خطر مورد بيمه به بيمه گر و تكميل دقيق فرم پيشنهاد و به ويژه اعلام درست و واقعي سرمايه بيمه.

ب - پرداخت به موقع حق بيمه در موعدهاي مقرر.

ج - اعلام تشديد خطر به بيمه گر در مواقعي كه احتمال وقوع خطر افزايش مي يابد .

د – حفاظت از مورد بيمه در حدي كه هركس به طور متعارف از اموال خود بدون توجه به داشتن بيمه به عمل يم آورد .

ه – جلوگيري از توسعه خسارت در صورت وقوع خطرات مورد بيمه براي كاهش زيانهاي وارده.

و – عدم مصالحه با مقصر يا مقصرين حادثه بدون اجازه و موافقت قبلي بيمه گر.

ز -  اعلام وقوع خطراتي كه منجر به خسارت شده به شركت بيمه حداكثر ظرف مدت پنج روز از تاريخ اطلاع. از اين رو، نقش بيمه گزار در مدت قرارداد بيمه اي نقشي بي بديل و مستمر بوده و حد اعلاي حسن نيت وي چه در زمان ارائه پيشنهاد بيمه و چه در طول مدت قراردادهاي بيمه اي مهم و لازم است.